1. Literaire mindmap
2. Bibliografische gegevens
Titel: Het diner
Schrijver: Herman Koch
Uitgeverij en plaats van uitgave: Anthos, Amsterdam
Gelezen druk met het jaar: achtste druk, 2009
Publicatie datum: 2009
Bladzijdes: 300
3. Opbouw
Nergens blijkt het boek onderdeel te zijn van een trilogie. Het boek is ingedeeld in de gangen van het diner, beginnend met een Aperitief, Voorgerecht, Hoofdgerecht, Nagerecht, Digestief. Deze delen zijn ook nog onder gedeeld in hoofdstukken. Alleen de delen hebben hoofdstukken (zoals hiervoor benoemd), maar de hoofdstukken niet. Er is sprake van een epiloog die "De fooi" heet en een proloog. Het boek heeft geen bronvermelding en illustraties. De lettertypes kennen ook geen wisseling.
4. De samenvatting
Het boek gaat over een diner. Deelnemend aan het diner zijn Serge en Babette Lohman en Claire en Paul Lohman. Serge Lohman staat op het punt om de nieuwe minister-president van Nederland te worden, maar zijn zoon en de zoon van zijn broer hebben iets verschrikkelijks gedaan. Ze gaan dineren om dit te bespreken, dat is tenminste de bedoeling. De zoon van Paul, Michel, en de zoon van Serge, Rick, hebben een zwerver vermoord. Per ongeluk. De zwerver lag in een pinhokje en zij wilden pinnen. Ze werden kwaad en gooiden een lege jerrycan in het hokje, deze vatte vlam en zo verbrandde de zwerver. Tijdens het gesprek proberen ze het onderwerp steeds te ontlopen. Tussen het diner door verteld Paul steeds iets over zijn eigen leven dat te maken heeft met het gespreksonderwerp van dat moment. De geadopteerde zoon van Serge en Babette, Beau, heeft de ‘moord’ zien gebeuren en chanteert Rick en Michel ermee. Ze moeten veel geld aan hem geven, dan pas haalt hij alle filmpjes die hij van hen op internet heeft gezet eraf. Aan het einde wil Serge door het incident van Michel en Rick zich terugtrekken uit de campagne, maar Babette, Claire en Paul zijn het daar niet mee eens. Claire heeft bedacht dat als ze Serge zouden verwonden, hij niet de persconferentie zal geven de volgende dag, waarin hij zijn terugtrekking zou aankondigen. Beau verdwijnt op mysterieuze wijze en het gezin van Paul leeft hun leven ‘gewoon’ verder.
bron: http://www.scholieren.com/boekverslag/68553
5. Titelverklaring
Het hele verhaal gaat over een etentje, een diner. Tijdens dit diner komen er allemaal geheimen en flashbacks van vroeger terug. Ik vind het een simpele titel, maar wel zeer passend.
6. Thema en motieven
Het onderwerp van het boek is dilemma's.
Als je weet dat een dierbare iets strafbaars begaat, wat doe jij dan?
Liefde: tot hoever kan je gaan uit liefde voor je eigen kind?
Familie: de familieband staat ook centraal in het boek. De familie Lohman zorgt goed voor elkaar, dat zie je terug als Michel 5 jaar is en Claire in het ziekenhuis ligt. Serge en Babette willen Michel dan meenemen omdat ze denken dat Paul het niet redt in zijn eentje.
Eten: Het hele boek is een diner. Elk deel van het boek begint weer met een stukje over eten.
Moord: er wordt vaak gesproken over de moord die Michel en Rick hebben gepleegd.
Status.
-Door echte liefde kun je veel situaties aan. "Er zat weliswaar een litteken, maar een litteken staat het geluk niet in de weg."
-Ze moesten alles doen om het geheim te houden. "Serge en Babette hadden hoe dan ook andere dingen aan hun hoofd."
-Een ouder-kind relatie kan bijna elk geheim aan. "Mama, wat er ook gebeurt.. ik wil je zeggen dat ik van je hou.."
-Omdat het familie is, zou je sommige dingen voor je houden. "Ik denk dat hij begrepen heeft dat sommige dingen gewoon binnen een familie moeten blijven."
-Hij kon niemand iets vertellen, vandaar kon hij de barman niks vertellen. "Ja, zei ik opnieuw; het was niet bedoeld als een bevestiging van de vermoedens van de gerant, hooguit als een beleefde vulling van de stilte."
7. De structurele kenmerken
a. Perspectief en vertelinstantie
Het verhaal is geschreven in de ik-vertelsituatie van Paul Lohman. Je ziet alles zoals hij het beleefd en weet hoe hij over alles denkt. Dit zorgt voor een heel bijzondere kijk op het verhaal, omdat iedereen zich in het boek afvraagt wat hij eigenlijk weet, maar de lezer die weet deze informatie ook al.
De tijdsperspectief is vision avec, het verhaal speelt zich in het nu af met verschillende flashbacks. Alleen het laatste hoofdstuk word met een terugkijkende blik verteld.
b. Tijd
Het verhaal kent een niet-chronologische volgorde en zit vol met flashbacks. Het speelt zich duidelijk af in de 21ste eeuw, omdat telefoons al een rol spelen in het dagelijkse leven. De vertelde tijd gaat vooral over een namiddag en avond, de dag van het diner. Achteraf word enige tijd later nog een nawoord gedaan, hoeveel tijd er tussentijds is vergaan is onduidelijk. De verteltijd is 300 pagina's, maar kent ontzettend veel hoofdstukken. De verteltijd is groter dan de vertelde tijd. Het verhaal kent ook veel terug- en vooruitwijzingen, door dit alles kent het verhaal een vertraging.
c. Personages en figuren
Paul Lohman (dynamische personage): Je beleefd het verhaal vanuit zijn perspectief, hierdoor kom je achter zijn gedachte gang en zijn gevoelens. Hij is een behoorlijke klager en is de hoofdpersoon van het boek. Hij is vader en een echt gezinsmens, zijn vrouw en zoon komen op de eerste plaats.
Serge Lohman (round character): De broer van Paul en is presidentskandidaat. Hij denkt volgens Paul alleen maar aan zijn eigen belang en doet alles om een goede beurt te maken bij mensen om hem heen.
Michel en Claire Lohman (flat characters): Zoon en vrouw van Paul, ze vormen een gelukkig gezin. Claire past goed bij Paul en zij begrijpen elkaar compleet. Michel is een ondeugende puber, maar doet goed zijn best op school en is een redelijk voorbeeldige zoon.
Beau, Rick en Babette: Geadopteerde zoon, zoon en vrouw van Serge, in hun familie zijn er behoorlijk wat onenigheden. Ze zijn allemaal vrij lastig te peilen.
d. Ruimte
De ruimte wordt beschreven in ruimte en personage, het gaat vooral om wat de ruimte op de personages doet. Paul vind het restaurant maar niks en houdt zelf meer van iets simpels, hierdoor voelt hij zich in het restaurant niet op zijn gemak.
e. Spanning
Het boek kent zowel actie spanning als psychologische spanning, de actie spanning vind plaats door de opbouw van de psychologische spanning. Ze zitten namelijk in het restaurant, omdat ze iets te bespreken hebben, de hele avond schuiven ze dit voorwerp voor zich uit tot het moment komt dat het ter sprake komt. Door de gebeurtenis in het verleden besluit Serge zich terug te trekken als presidentskandidaat, maar omdat de rest het hier niet mee eens is wordt hij later in elkaar geslagen in een cafeetje.
8. Intertekstualiteit, leidmotieven, symboliek
Het eten, gerecht na gerecht, hoofdgerecht gevolgd door dessert, zo volgt na een moord ook berouwd en etc. Hierdoor staat het eten in verband met de opbouw.
Het motto is afkomstig uit het filmscript van “Reservoir Dogs” (1992) van de regisseur Quentin Tarantino. Het is een dialoog tussen twee personages:
Nice Guy Eddy : “C’mon throw it in a buck”
Mr.Pink :”Uh-huh. I don’t tip”
Nice guy Eddy: “Whatdaya mean, you don’t tip?
Mr. Pink: I don’t believe in it. “
Liefde: tot hoever kan je gaan uit liefde voor je eigen kind?
Familie: de familieband staat ook centraal in het boek. De familie Lohman zorgt goed voor elkaar, dat zie je terug als Michel 5 jaar is en Claire in het ziekenhuis ligt. Serge en Babette willen Michel dan meenemen omdat ze denken dat Paul het niet redt in zijn eentje.
Moord: er wordt vaak gesproken over de moord die Michel en Rick hebben gepleegd.
9. Plot
Het verhaal begint bij een eerste onverklaarbare gebeurtenis, Paul is op zoek naar de telefoon van zijn zoon (Micheal) om iets te bekijken, vervolgens gaan ze uit eten en werken ze toe naar een moment. Het moment waarop het gaat over een belangrijke gebeurtenis in het verleden die veel gevolgen heeft op het heden.
10. Recensie, mening en argumentatie (literaire kritiek)
Ik vond dit boek heel vernieuwend om te lezen, zo iets had ik zelf nooit kunnen bedenken. Het is een behoorlijk actie-reactie verhaal, maar de schrijfwijze van dit boek bevalt me uitstekend. Herman Koch maakt de lezer nieuwsgierig naar het verleden en naar de reden waarvoor iedereen van alles doet.
11. Stijl
Het taalgebruik is niet heel moeilijk. Er worden niet onnodig veel moeilijke woorden gebruikt. Soms is het wel irritant dat Herman Koch door de ogen van Paul sommige dingen heel erg kan afzeiken en mensen de grond in kan boren. Dit doet hij op een redelijk harde manier:
Bladzijde 261:
"Ik rook een merkwaardige lucht, het was niet direct een zweetlucht, eerder de lucht van afval dat gescheiden wordt aangeboden – of beter gezegd, dat gedeelte van gescheiden afval dat normaliter in de groene bak belandt. Ik kon me niet aan de indruk ontrekken dat de lucht van de rector zelf afkomstig was; misschien gebruikte hij geen deodorant om de ozonlaag te ontzien, of anders waste zijn vrouw zijn kleren in milieuvriendelijk wasmiddel; zoals bekend wordt witte was met zo’n wasmiddel na verloop van tijd grijs, schoon wordt het in elk geval nooit meer. "
bron: http://www.scholieren.com/boekverslag/68553
12. Voorkant en achterflap boek
De voorkant is een beeld van een bord met een kreeft erop, een kreeft is een luxe gerecht, ze zitten in een exclusief restaurant, dus het heeft in zekere zin betrekking op het verhaal. Het geeft het symbool weer. Toch vind ik het niet aantrekkelijk en zou ik door deze voorkant dit boek niet sneller uitkiezen.
De achterkant vind ik heel mysterieus en aandachttrekkend. Zelf zou ik de achterflap ook zo houden, het geeft niet te veel weer.
Mijn mooiste zin was trouwens: "Er zat weliswaar een litteken, maar een litteken staat het geluk niet in de weg."
