https://www.scholieren.com/boekverslag/69401

Opdracht historische letterkunde

Welke structurele en inhoudelijke kenmerken heeft het boek? Hoe zijn de personages uitgewerkt? Hoe wordt de ruimte beschreven en met welke functie? Wat is de voornaamste spanningsboog? Kent het boek flashbacks, monologues interieurs, enzovoort?

check linkje

Hoe komen deze kenmerken overeen met of verschillen ze van de literaire opvattingen van die tijd? Deze opvattingen moet je ook echt bestuderen. Zijn er voorschriften waaraan een boek uit deze tijd moest voldoen? Wat was de heersende mode voor bijvoorbeeld de personages van een boek, de handeling, de ruimte en de tijd?

check linkje

Zoals uit de subtitel van het verhaal kan worden opgemaakt, speelt het verhaal zich af in de Middeleeuwen, in het verleden en is in 1225 in Middelnederlands op papier gezet. Dit verhaal over het leven van Beatrijs wordt in een chronologische structuur verteld. De verteltijd van het verhaal bedraagt exact 1038 zinnen, gevolgd door het slotwoord ‘Amen’. De duur van de vertelde tijd is echter, door gebrek aan informatie, moeilijk exact op te maken. Daarom is bij de enkele verschillende omgevingen waarin Beatrijs zich achtereenvolgens bevindt, vermeld hoe lang dit ongeveer geduurd zal hebben:
-In het klooster; een (op)gesloten ruimte. Beatrijs bevindt zich hier vanaf haar twaalfde levensjaar.
-In de wijde wereld; haar jeugdliefde achterna. Zeven jaar leeft ze in weelde en geluk, zeven daarop volgende jaren is ze echter gedwongen zich te verlagen tot prostitutie.
-Weer terug in het klooster; terug in de veilig omsloten wereld.

Welk beeld van de werkelijkheid schetst het boek? Denk aan beelden van vrouwen, de interpretatie van de geschiedenis, kinderen. Welke ideeën op het vlak van pedagogie, filosofie, politiek, religie, seksualiteit tref je aan in het werk? Hoe verhouden zich hoofd, hart en lichaam en is er een oordeel of een advies aan verbonden?

Iedereen leeft in het klooster en gelooft in god, wie in god geloofd krijgt het goede en wordt over gewaakt. Vrouwen hebben een onder waardige rol er was natuurlijk nog geen sprake van emancipatie, vrouwen dienden te verzorgen, maar echt belangrijke taken hadden ze niet. Iedereen dienden zijn hele leven in het klooster te leven. Er is alleen maar religie, seksualiteit wordt nog redelijk gezien als zonde, toch komt beatrijs makkelijk de prostitutie in. De acties van Beatrijs volgen allemaal haar hart, ze volgt haar liefde en offert haar lichaam op voor haar kind. Alleen omdat zij zo trouw blijft bidden met haar hart

Wie behoorden tot het lezerspubliek? Was de tekst bedoeld om voorgedragen te worden of was het een echt leesboek? Voor wie is het boek geschreven: mannen, vrouwen, sociaaleconomische klasse? Is het boek belerend of wil het op de emoties werken van de lezer?   Het verhaal is doorverteld als overtuiging in Maria en hoe goed zij is. Als een zekere promotie voor het klooster. Beatrijs had een zonde begaan en biechte dit op aan de abt. Hij scheldt al haar zonden kwijt, tegen de prijs dat het verhaal doorverteld mag woorden als leer voorbeeld, zodat mensen meer in God geloven. Hij vertelt het verhaal in een preek, maar zorgt er wel voor dat niemand weet dat het over haar gaat. Het verhaal is in mijn inzicht meer voor vrouwen bedoelt, omdat zij zich meer in Beatrijs haar situatie kunnen verplaatsen en het meer gelezen is door vrouwen.

1. Zoek een afbeelding van een schilderij, gebouw of beeld van die tijd, dat volgens jou uitdrukking geeft aan het boek. Wat zie je terug hierin dat jou aan het boek doet denken?

Afbeelding hieronder, door de kleur blauw en het bidden. Dit past bij Beatrijs die Maria trouw bleef.

1. Welke verschillen en overeenkomsten in structuur en beeld van de werkelijkheid zie je tussen dit werk en de moderne werken die je gelezen hebt? Geef aan wat die verschillen precies zijn en welke ontwikkelingen in de literaire theorie en in de perceptie van de werkelijkheid hiertoe hebben geleid. Het zelfde geldt voor de overeenkomsten.

Stijl

http://www.dbnl.org/tekst/plei001lite02_01/plei001lite02_01_0002.php

Van het taalgebruik van dit verhaal, dat aan de bron staat van onze Nederlandse literatuur, kan niet veel bijzonders, als beeldende ruimtebeschrijvingen en (levende) dialogen, verwacht worden. Bovendien is de oorspronkelijke versie geschreven in het Middelnederlands, waaruit door ons, hedendaagse Nederlanders, behalve, met moeite, de betekenis, geen literatuurtechnische zaken als schrijfstijl kunnen worden opgemaakt. Opmerkelijk aan het verhaal echter, zijn de korte zinnen, strofen, omdat het een op dichterlijke wijze rijmend verteld verhaal betreft.